Capsella bursa-pastoris (Çobançantası)

Capsella bursa-pastoris  Ülkemizde yaygın olarak bilinen ismi ile Çobançantası ismini kalp şeklinde bulunan meyve kapsüllerinin çoban çantasına benzetilmesi ile almıştır. Ülkemizde çıngıldak otu, çoban çantası, çoban torbası, çoban kesesi, kan otu, kuşku otu, medik gibi isimler ile de bilinmektedir. Anavatanı Akdeniz havzası olup Türkiye'de Ege, Trakya ve Anadolu'da da yayılım göstermektedir. 
Capsella bursa-pastoris, Brassicaceae (Turpgiller) familyasına ait Çobançantası kullanımı toprak üstü kısımlar ile sağlanmaktadır.
50 cm kadar boylanabilen bir ya da iki yıllık yabani otsu bir türdür. Gövdesindeki yaprakları küçük ve ok biçimlidir. Bitki tabanına yakın olan iri yaprakları, kenarları dişli ve rozet oluşturarak çoğalmıştır. Dört taç yapraklı, beyaz ya da bazen pembe renkte açan küçük çiçekleri gövdenin ucunda kümeler halinde bulunur. İlkbaharın başından sonbahara kadar çiçeklidir. Gövde boyunca dizilen ve bitkinin tohumunu taşıyan yürek biçimli, yassı, yeşil renkli meyveleri vardır. Kalp şeklindeki bu meyveler ile diğer bitkilerden kolayca ayırt edilebilir. Bitki, bu meyvelerinden döktüğü tohumlarıyla çoğalır.

İklim isteği yönünden seçici değildir. 2000m. rakıma kadar doğal olarak yetişir. Tam güneş alan ya da yarı gölge alanlarda yetiştirilebilir. Kuraklığa ve soğuğa dayanıklı olmasıyla bilinir. Özel toprak isteği olmamakla beraber kaliteli drog elde edebilmek için killi ve verimli topraklarda yetiştirilmelidir. 

Capsella bursa-pastoris bitkisinden alacağınız faydalar şu şekildedir:

Vücutta meydana gelen iltihaba karşı oldukça faydalıdır. İltihap dağıtıcı özelliğine sahip bir bitkidir. 
Saponin ve peptid içeriği sayesinde pıhtılaşmayı artırmaktadır. Burun kanamalarının durdurulmasında oldukça faydalıdır.
Bağırsağın çalışma mekanizmasını düzenleyen bu bitki kabızlığın oluşumunu engeller ve sindirim sisteminin çalışmasında önemli rol oynar ayrıca karın ağrısını gidermektedir.
Kadınlarda meydana gelen regl kanamalarının durmasında ve azalmasında bu bitkinin faydası oldukça fazladır. Regl döneminde stresin azalmasında etkili rol oynamaktadır.
Düzensiz regl kanamalarının düzenlenmesinde de etkili olmaktadır özellikle çok kanamalı adet kanamalarında kanamayı azaltmaktadır.
Tansiyonu dengeleyen ve yüksek tansiyonu düşüren bu bitki kalp için faydalıdır. Kan dolaşımın düzenlediği için kalbin çalışma ritmini düzenlemektedir.
Ağız sağlığında da bu bitki oldukça etkilidir. Diş ağrılarında ve ağız yaralarında etkili özelliklere sahiptir.
Böbrek ve karaciğerin fonksiyonel özelliğinin düzenlenmesinde etkilidir.
Kan dolaşımının düzenlenmesinde de aynı şekilde etkili özelliklere sahip bir bitkidir.
Kalbe faydalı bir bitkidir ve kalbin düzenli çalışmasında etkilidir.
Bağırsakta oluşan hemoroid ve benzeri oluşumlara karşı faydalıdır.

Capsella bursa-pastoris Nasıl Kullanılır?

Mart- Ekim ayları döneminde tekrarlanan bir sistemle çiçeklenir. Toplama için en uygun dönem çiçek açma zamanı yani ilkbahar dönemidir. Güneşin olduğu günlerde gün ortasında köküyle beraber sökülerek ve demetlenerek kurumaya bırakılır. Kuruma şekli; bitkiler buruşuncaya kadar güneşte daha sonra ise gölge ve havadar bir yere asılmak üzere alınır. İyice kuruduktan sonra ince olmak üzere kıyılır ve hava olabileceği kaplarda saklanır

Çayını hazırlamak için: Bir tatlı kaşığı dolusu bitki, orta boy bir su bardağı dolusu (200gr) kaynar suyla demlenir (kaynatılmaz), 10 dakika demlendikten sonra süzülür. Yukarıda özel olarak belirtilen dozlar dışında genel olarak günde 2-3 bardak yeni demlenmiş çay, aç karnına veya öğün aralarında soğutulmadan içilir.

Buğu (Buhar) Kompresi için: İki avuç dolusu ince kıyılmış taze bitki, içine su kaynayan bir kabın üstündeki süzgece koyulur ve kapağı kapatılır. Buğuda yumuşayan bitkiler bir bezin arasına yerleştirilerek, hasta bölgeye uygulanır.

Çobançantası Tentürü: Bir cam şişeye veya kavanoza 50 gr ince kıyılmış kuru bitki koyulur, üstüne 1,2 litre (6 orta boy su bardağı) kanyak, votka, 35 derecelik etil alkol veya elma sirkesi (%4-6) ilave edilir (Hangisini tercih ediyorsanız). Kavanozda en az 3-4 parmaklık çalkalama alanı kalmalıdır. 14 gün boyunca her gün çalkalanarak güneşte veya sıcak bir ortamda bekletilir. Süre sonunda birkaç defa ince, temiz bir tülbent veya ince bir süzgeç yardımı ile süzülerek, koyu renkli şişelerde saklanır.

Capsella bursa-pastoris her ne kadar faydalı bir bitki olsa da  fazla ve kontrolsüz kullanımı gastrointestinal rahatsızlıklara neden olabilir. Beyinde geri döndürülmez sorunlara neden olabilir. Kas işlevinde bozulmalara sebep olabilmektedir. Kulaknim miktarı ve dozu oldukça önemlidir. Kronik rahatsızlığı olan bireyler doktora danışmadan kullanmamaya özen göstermelidir. Hamilelik döneminde kullanılmamalıdır. Düşük tansiyon sorunu yaşayan kişiler kullanmamalıdır