Thymus (Kekik)

Thymus yani hepimizin de bildiği Kekik bugün anlatacağım tıbbi aromatik bitkilerden bir diğeri.
Thymus vulagris en yaygın olan ve en çok kültüre alınan türüdür.(vulgaris=yaygın).

Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasına bağlı olan Kekiğin Anavatanı Akdeniz'dir.  Ülkemizde neredeyse her bölgemizde yetişen Kekik bitkisini 350den fazla türü bulunmaktadır. İlk kullanımı Antik Yunana kadar uzanmaktadır.

Kekik bitkisinin kullanımı toprak üstünde bulunan kısımdan sağlanır.

Thymus 20cm ile 1 m arasında boylanan çok yıllık otsu bir bitkidir.

Bitkinin gövdesi tabandan tavana çıktıkça dallanma gösterir ve tabana yakın kısımlar otsu yapıda bulunur.

Dallar sık ve uzun olmakla beraber tüylü bir yapıdadır. Kenarları hafif dişli yaprakları vardır ve bu yapraklar kalp şeklinden oval şekle kadar değişkenlik göstermektedir. Çiçeklerinin renkleri pembe, mor veya beyazdır.

Kökleri 1cm kadar kalınlığa ulaşabilmektedir.

Kekik bitkisi en iyi sıcak ve güneş gören bölgelerde yetişir.

Düşük sıcaklıklarda ve yüksek dağlarda bulunabilir.

Hemen hemen her türlü toprakta yetişebilmektedir ancak killi, alüvyal ve drenajı iyi toprakları tercih etmektedir, kumlu topraklara uygun değildir.

18 ° C’nin üstündeki toprak sıcaklığı, hasat sonrası büyümeyi ve yeniden filizlenmeyi teşvik eder.

Kuraklığa toleransı yüksektir. Sulama yapılmadan kurak aylarda yaşamına devam etmektedir ancak bitkiden daha iyi verim alınması için yaz aylarında sulama yapılması gerekmektedir.

Genellikle ilkbaharda ekilir ve çok yıllık olarak yetiştirilir. Tohum, çelikle ya da kökten parça alarak çoğaltılabilir.

Genellikle ilk yıl hiç biçim yapılmayan Kekik 2. yılından itibaren biçilmeye başlar

Thymus Kullanım alanlarını sıralayacak olursak:

Gıda Sektöründe: Kurutulmuş yaprakları baharat olarak kullanılır.

Taze veya kurutulmuş yapraklarından çay yapılabilir.

Kekik suyu, kekik yağı olarak kullanılabilir.

Tıp Sektöründe: Kekik tıpta tansiyon düşürücü, gıda kaynaklı bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ve Candida albicans gibi mantarların oluşturduğu dermal rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır.

İştah açıcı ve sindirimi kolaylaştırıcı etkisi vardır.

Terlemeye yardımcıdır ve balgam söktürür.

Göz sağlığına karşı destekleyicidir.

Kemikleri güçlendirir, diş ve diş hastalıklarını önler ve romatizma ağrılarını hafifletir.

Cilde iyi gelir (Kekik yağı, kekikten elde edilen sabunlar)

Ayrıca kolon ve göğüs kanseri olma riskinde azalmaya sebep olduğu görülmüştür.

Bunların yanı sıra kozmetik alanlarında, böcek ilaçlarında, kumaşları haşerelerden korumak için kullanılabilir.

Thymus bitkisi her ne kadar sağlıklı görünse de :

Gebelik döneminde tüketilmemelidir çünkü düşük riskini artırabilir. 

Yüksek tansiyonu olan kişilerin kullandıkları ilaçların etkilerini azaltabilir. Mide bulantısı, kusma veya ishal sorunlarına yol açabilir.

Kekik bitkisinin eski zamanlardaki kullanımı ise şu şekildedir:

Antik mısırlılar tarafından mumyalama amacıyla kullanılmak için gerçekleştirilmiştir. 

Antik Yunanistan'da kekik banyolarda ve koku vermesi için yakılarak tapınaklarda kullanılmıştır, Kekiğin cesaret kaynağı olduğuna inanılmıştır.

Kekiğin Avrupa'ya yayılışının Romalılar tarafından gerçekleştirildiği düşünülmektedir, Romalılar kekiği odalarını arındırmak , peynir ve alkole lezzet katmak için kullanırlardı. Orta çağ Avrupa'sında kekik yastıkların altına koyulurdu, bu sayede kişinin uyuması kolaylaşır ve kabuslardan korunmak için bir önleyici görevi görürdü.

Yine orta çağda kekik yaprakları şövalye ve krallara hediye olarak verilirdi ve taşıyana cesaret getireceğine inanılırdı.