Tıbbi aromatik bitkiler ilk defa M.Ö. 5000-3000 tarihleri arasında Asurlular ve Sümerliler tarafından kullanılmış ve 250 farklı bitkinin, şifalı bitki olarak kullanıldığı ifade edilmekte olup Yunanlılar, Mısırlılar ve Hititliler tarafından da daha sonrasında kullanılmıştır.
Günümüzde tıbbi aromatik bitkiler peyzaj sektöründen ilaç
sektörüne kadar uzanan, tıp, kozmetik alanı, parfüm ürünleri, eczane sektörü, beslenme,
güzel koku ve tat verme, hastalıklara karşı koruma, sağlık konusunda
destekleyici olarak geniş alanda kullanımı bulunan bitkilerdir.
Bilindiği üzere ülkemiz 4 farklı mevsimi geçiriyor olması ve önemli floristik (Bir bölgede yetişen bitkiler) bölgelerin kesiştiği bir alanda olması sayesinde çok sayıda bitkiye ev sahipliği yapmaktadır, bu sayede tıbbi aromatik bitkilerin üretimi ve ticareti için önemli bir konumda bulunmaktadır.
Tıbbi aromatik bitkilerin kullanımı, bu kategoriye giren
bitkilerin çeşitli kısımlarını veya çeşitli kısımlarından elde edilecek olan maddelerin
uygun kategoriye(sağlık, kozmetik, beslenme) göre değişkenlik gösterir.
Tıbbi aromatik bitkileri daha iyi anlamanız için bir sınıflandırma sağlamak mümkün
Bunlar ;
Baharat bitkileri: Yemek sektöründe, kültürlere özel kimlik
katmak için de önemli araç olan baharatlar yemeklere aroma verme amacı ile kullanılır.
Baharatlar ülkemizin yemek kültüründe de önemli rol alırlar. Baharat bitkileri ,
bitki kısımları (kök, yaprak, tohum gibi) ve bunların karışımı ile oluşturulmaktadır. Baharat
bitkilerinin çoğunluğu tıbbi özellikler taşırlar.
Mutfak bitkileri: Mutfakta kullanımda aslında baharat olarak
kullanılsalar da bildiğimizin dışında daha yaş veya taze olarak kullanılan bitkilerdir.
Itri (Kokulu) bitkiler: Aslında baharat bitkilerinin çoğunluğunu
da kapsayan ıtri (kokulu bitkiler) aynı zamanda kozmetik ve parfüm sektöründe de
kullanılan bitkilere denilmektedir.
Drog: Drog bitkiler genel anlamda bitki kısımlarının (çiçek, meyve, yaprak gibi) tedavi amacıyla kullanılan materyallerdir. İlaç haline getirilebilen drog bitkiler ticari anlamda büyük önem arz ederler.
Fitofarmaka: Taze veya kurutulmuş haldeki bitkilerden etkin
maddelerin ayrıştırılması ve bu ayrıştırılmış etkin maddelerin sağlık
sektöründe tedavi amacıyla kullanılmasına yarayan bitkilerdir.
Tıbbi aromatik olarak kullanılan bitkilerinin kısımları şu şekildedir;
Herba (Ot/ bitkinin toprak üstünde görünen kısmı)
Folia (Yaprak)
Flores (Çiçek)
Fructus (Meyve)
Sermen (Tohum)
Radix (Kök)
Rhizom (Rizom)
Tuber (Yumru)
Bulb (Soğan)
Tıbbi aromatik bitkiler doğrudan tohumlar ile, fideler, soğan kök tacı kullanılarak, fidan veya gövde çeliği alınarak çoğaltılabilir.
Satışı yapılan tıbbi aromatik bitkiler yaş, dondurulmuş, kurutulmuş,
konserve edilmiş şekillerde satıldığı gibi aynı zamanda uçucu yağ, öz veya
ayrıştırılmış maddeler olarak da satışa sunulmaktadır.
Tıbbi aromatik bitkiler bireysel kullanımda her ne kadar
güzel ve faydalı görünse de bitki seçiminde dikkatli olunmalıdır çünkü yanlış
bitki seçimi ve kullanımı istenmeyen durumların oluşmasına neden olabilir.
pin/
Yorumlar
Yorum Gönder